Çin Halk Kurtuluş Ordusunun (ÇHKO) Tayvan’ın bulunduğu bölgeden sorumlu Doğu Cephesi Komutanlığı Sözcüsü Albay Şı Yi, tatbikata komutanlığa bağlı kara, hava, deniz ve roket kuvvetlerinden unsurların katıldığını belirtti.
Sözcü Şı, Tayvan’ın çevresini kuşatan tatbikatın, “deniz-hava muharebe hazırlığı devriyeleri, kapsamlı üstünlüğün ele geçirilmesi, deniz ve kara hedeflerine saldırılar, kilit bölgeler ve deniz yollarının blokajına” odaklanacağını ve birliklerin ortak operasyon kabiliyetini test etmeyi amaçladığını vurguladı.
Tatbikatın Tayvan’ın bağımsızlığını savunan ayrılıkçı güçlere “sert bir uyarı” ve “güçlü bir caydırıcı” olacağını ifade eden Şı, bunun Çin’in egemenliğini ve ulusal birliğini korumak için “meşru ve gerekli bir eylem” olduğunu savundu.
TAYVAN’DAN TEPKİ
Tayvan Savunma Bakanlığı, X hesabından yapılan paylaşımda, “Çin’in akıl dışı provokasyonu” olarak nitelendirdiği tatbikatı kınadığını bildirdi.
Çin ordusunun eylemlerinin bölgesel barışa zarar verdiğinin savunulduğu açıklamada, “Özgürlük ve demokrasinin ön safında, toprak bütünlüğümüzü korumak üzere kararlı duruyoruz.” ifadesine yer verildi.
Bakanlık, ayrıca, Çin’in Şandong uçak gemisinin Tayvan’a yaklaştığını, sabah saatlerinden itibaren Çin’e ait 19 savaş gemisinin Ada çevresinde görüldüğünü aktardı.
EŞ ZAMANLI TATBİKAT
Öte yandan Çin Sahil Güvenliği de askeri tatbikat ile eş zamanlı olarak, Tayvan çevresinde “kanun koruma devriyesi” yürüttüğünü duyurdu.
Çin Sahil Güvenliği Sözcüsü Cu Anqing, sahil güvenlik gemilerinin, bölgede izinsiz seyreden gemilere teftiş, müdahale, el koyma ve tutuklama eğitimleri yaptığını bildirdi.
Tayvan’ı “Çin’in bir bölgesi” olarak tanımlayan Sözcü Cu, tatbikatın “tek Çin” ilkesi gereği Ada üzerinde meşru yetki kullanımı ve kontrole yönelik eylemlerin talimini amaçladığını kaydetti.
BU İLK DEĞİL
Çin ordusu, 2022’de dönemin ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaretinin ardından, 2023’te dönemin Tayvan lideri Tsai Ing-wen’in ABD’ye yaptığı ziyaretlerin sonrasında ve 2024’te Tayvan’ın yeni lideri Lai Ching-te’nin göreve başladığı mayısta ve ilk “Ulusal Gün” konuşmasını yaptığı ekimde Ada’yı kuşatan kapsamlı askeri tatbikatlar düzenlemişti.
Söz konusu tatbikatlara “Müşterek Kılıç” adı verilmişti.
DIŞ BASIN ‘ABLUKA’ DİYE DUYURDU! “BU ABD’YE DE BİR MESAJ”
Askeri analistler, tatbikatların daha geniş bir çatışmaya veya krize dönüşmeden Tayvan’ı sindirmeyi amaçladığını öne sürüyor.
Uluslararası ajanslar gelişmeyi ‘son dakika’ olarak okuyucuları ile paylaşırken, Batı medyası tatbikatı ‘abluka’ başlığı ile sundu.
Pekin, tatbikatın Çin’i “düşman yabancı bir güç” olarak nitelendiren ülkenin başkanı Lai Ching-te’ye bir uyarı olduğunu savunuyor ancak ABD’li News York Times gazetesine göre Pekin aynı zamanda Washington’a da bir mesaj gönderiyor. Çünkü adayı abluka altına alan tatbikat ABD savunma bakanı Pete Hegseth’in Japonya ile askeri bağları güçlendirmeyi görüşmek üzere Tokyo’yu ziyaret etmesinden birkaç gün sonra gerçekleşti.
ÇİN-TAYVAN ANLAŞMAZLIĞI
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Koumintag) güçleri ile Mao Zıdong önderliğindeki Çin Komünist Partisi (ÇKP) güçleri arasında yaşanan iç savaşta galip gelen komünistler, 1 Ekim 1949’da Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmişti.
İç savaşı kaybeden Koumintag üyeleri ise Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek, burada geçici hükümet kurmuştu.
Çin Halk Cumhuriyeti’nin kendi topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, 1949’dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan arasındaki ayrılık hala sürüyor.
Son yıllarda Tayvan üzerindeki askeri baskıyı artıran Pekin yönetimi, Ada’nın ana kara ile yeniden birleşmesi için gerekirse güç kullanımını dışlamayacağını vurguluyor.
